Balancer (BAL) Nedir?
Merkeziyetsiz finans (DeFi) protokolü olan Balancer, Ethereum (ETH) ağı üzerinde geliştirilmiş bir işlem platformu ve likidite havuzudur. Balancer ağının yerel tokeni BAL olarak adlandırılmıştır.
Erken dönemde Placeholder ve Accomplice tarafından 3 milyon dolar tohum yatırım alan Balancer, otomatik piyasa yapıcı (Automated Market Maker, AMM) olarak Mart 2020’de kullanıma açıldı.
Kısaca hatırlatmak gerekirse tüm DeFi protokolleri; denetime ihtiyaç duymadan, açık, şeffaf ve herhangi bir merkez bulundurmadan çalışmasından dolayı katılımcıların hesaplarını kendi başlarına kontrol etmelerine olanak sunuyor.
Balancer protokolü de kendi kendini dengeleyen ağırlıklı portföy, fiyat sensörü ve likidite sağlayıcısı olarak işlev görüyor.
Merkeziyetsiz finans protokolleri çoğunlukla likidite havuzu ile çalışırken Balancer protokolünde ise likidite madenciliği (liquidity mining) uygulanıyor. Burada kullanıcılar, sisteme sağladıkları likidite karşılığında ödül olarak BAL token alıyorlar.
Protokol üzerinde; özel (private), paylaşılan (shared) ve akıllı (smart) olarak adlandırılan üç farklı havuz modeli mevcut:
Özel havuz: Sahibine havuz üzerinde yönetim hakkı sunuyor. Bu sayede kullanıcı havuza likidite sağlayan tek kişi oluyor. Haliyle tüm parametreler kullanıcı tarafından değiştirilebiliyor.
Paylaşılan havuz: Likidite sağlayıcı (liquidity provider) olmak isteyenlere hitap eden bu havuzda, sağlayıcılar Balancer Pool Token (BPT) ile ödüllendiriliyor.
Akıllı havuz: Özel havuzlara benzer biçimde çalışan bu havuz modeli, akıllı sözleşme (smart contract) ile kontrol ediliyor. Herkesin havuza likidite sağlaması mümkün kılınırken, ödül sistemi yine BPT tokenler ile gerçekleştiriliyor.
Balancer protokolünü farklı kılan ne?
Balancer; Uniswap (UNI) ile Curve’a (CRV) benzer biçimde çalışıyor ve herkesin token havuzu oluşturmasını sağlıyor. Havuz, fiyatlardaki değişikliklerden bağımsız olarak tokenleri eşit oranda tutmak için kendi kendine ayarlama yapıyor. Ancak Balancer’ı farklı kılan, birden fazla token eklenebilmesi ve Ethereum ağının zorunlu olmaması.
Likidite sağlayıcılarının yüzdelerini ayarlayan ve otomatik olarak yeniden denge sağlayan protokol, sekiz adede kadar varlığa sahip olma hakkı sunuyor.
Balancer sayesinde likidite sağlayacak kullanıcılar, havuza yüzde 50 oranında para yatırmak durumda değiller. Destekli kripto varlıklardan istediklerini, istedikleri miktarda yatırabiliyorlar.
Ayrıca kullanıcılar arbitraj fırsatlarını değerlendirebildikleri gibi, fiyat oynaklığında dengeleme sayesinde düşük talep gören varlıklardan da yüksek getiri elde edebiliyorlar.
Balancer (BAL) geliştiricisi kim?
Fernando Martinelli ve Mike McDonald tarafından başlatılan Balancer projesinde, DeFi sektörüne gönül vermiş, inovasyona yönelik benzer fikirleri olan geliştiriciler yer alıyor.
Seri girişimci ve Maker topluluğunun bir üyesi olan Fernando Martnelli, Balancer dışında da uzun yıllara dayanan iş tecrübesine sahip bir isim. Ortağı Mike McDonald ile Balancer’ı kurmadan önce birçok şirketin de kurucu ortağı olarak yer aldı.
Piyasada kaç BAL var?
Balancer ağı ilk kullanıma açıldığında herhangi bir yerel token sunmamıştı. Compound (COMP) tokeninin yakaladığı popülerliğin ardından protokol, yönetişim tokeni olarak BAL’ı piyasaya sürdü.
Başlangıç aşamasında oluşturulan toplam 100 milyon adet tokenin 25 milyonu geliştirici, yatırımcı ve danışmanlar için ayrıldığı açıklandı. Stratejik ortaklara ayrılan 5 milyon adet token, Balancer Ekosistem Fonu içine tahsis edilirken, kaynak oluşturma fonu için bir 5 milyon token daha ayrıldı. Bu tutarın, ileride gerçekleştirilecek operasyonlar ve büyüme süreçleri için kullanılacağı belirtildi.
