Eşler arası Bitcoin P2P transferi hakkında en çok sorulan 5 soru ve cevabı.
Bitcoin (BTC) işlemlerinin büyük kısmı merkezi kripto para borsaları üzerinden gerçekleşiyor. Bu tip merkezi yapılar, kullanıcılara kolaylık sağlayarak olası sorunların önüne geçmeyi başarıyor.
Öte yandan kendi işlemini kendi yapmak isteyen, ancak henüz yeterli deneyime sahip olmayan dijital cüzdan kullanıcılarının aklına birkaç soru takılıyor.
Bu yazımızda, kişiler arası Bitcoin transfer işlemleri hakkında bize en sık yöneltilen 5 soruyu sizler için cevapladık.
Bitcoin işlemleri neden uzun sürüyor?
Normal şartlarda 10 dakika ortalama ile blok oluşturulması beklenen Bitcoin ağında, ilk günden beri var olan ölçeklenebilirlik sorunu nedeniyle işlem süreleri uzayabiliyor.
Bitcoin ağında bir işlemin sonuçlanması için alıcıya gönderilmeden önce altı defa doğrulanması gerekiyor. Eğer ağ üzerinde yoğun talep yaşanırsa, bir işlemin doğrulanması 10 dakikadan bir güne kadar uzayabiliyor. Hatta bazı durumlarda daha da uzun sürebiliyor.
Bitcoin’in ölçeklenebilirlik sorunu uzun yıllardır var. Ağ, ortalama saniyede yedi işlem yapabilme kapasitesine sahip. Bu da Visa gibi ödeme devleri ile karşılaştırılınca çok düşük kalıyor.
Öte yandan, blockchain üzerine yeni bir katman ekleyerek çalışan ve gerçek zamanlı işlem olanağı sunan Lightning Network gibi geçici çözümler mevcut, ancak kullanıcılar bu tip ikinci katman çözümlerine yeteri kadar ilgi göstermiyor.
Bitcoin işlemleri iptal edilebilir mi?
Bu çok yaygın bir soru, ancak cevap hayır.
Blockchain kayıtları geri alınamaz biçimde tasarlandı. Herhangi bir işlem bloka eklenip zincir üzerine kaydedildiği zaman kullanıcıların kontrolünden tamamen çıkıyor.
Dolayısıyla, kripto para borsası kullanmadan, doğrudan eşler arasında transfer işlemi yapılacaksa, adreste hiçbir yazım hatası bulunmadığından emin olmak için birkaç kez kontrol etmek gerek. Doğru miktarda kripto para gönderilip gönderilmediği de dikkatle incelenmeli.
Bitcoin transferinin ne durumda olduğunu nasıl öğrenebilirim?
Bazı kripto para borsaları kullanıcılarına yüzde yüz şeffaflık sağlamayı hedeflese de her zaman bu bilgiler paylaşılmayabiliyor. Binance ve HitBTC gibi kripto para borsalarında harici transfer emri verildikten sonra işlemin hangi durumda olduğu, kaç onay aldığı veya toplamda kaç onay alması gerektiği gibi bilgiler gerçek zamanlı biçimde sunulabiliyor.
Öte yandan, “Bitcoin işlemleri nasıl izlenir?” yazısında da belirtildiği üzere, “explorer” ismi verilen işlem takip araçları sayesinde transferlerin güncel durumu hakkında bilgi alınabiliyor.
Yukarıdaki örnekte gösterildiği üzere, yapılan bir Bitcoin transfer işlemi için 0,00012521 BTC ücret ödendiği ve işlemin tamamlanması için gerekli olan 6 onayın henüz 1 adedinin verildiği gözüküyor. Blockchain node’ları tarafından 6 onay da verildiğinde, işlem tamamlanmış olacak. (Bu yazı yayına hazırlandığında 6 onay da verilmiş, işlem tamamlanmıştı)
Dikkat: Alıcı, onay süreci tamamlanmadan, transfer işleminin tamamlanacağını varsayıp mal ya da hizmet ticaretini gerçekleştirirse kendini riske atmış olur. Zira onay sürecinin tamamlanmaması “Race Attack (Yarış Saldırısı)” ismi verilen “double spending (çift harcama)” ihtimaline açık kapı bırakır.
Bitcoin transfer işleminin takılı kalması nasıl önlenir?
İlk olarak yeterli işlem ücreti ödendiğinden emin olmak gerek.
Bitcoin ağında gerçekleşen işlem sayısı hızla artmaya devam ettikçe, madencilerin işlemesi gereken adet de artıyor. Bu tip durumlarda, yüksek ücretli işlemlere öncelik veriliyor. Madenciler blok oluştururken ilk olarak en çok işlem ücreti ödemiş olan transferleri yazıyorlar.
Haliyle düşük ücretli kripto para işlemin doğrulanması saatler, günler ve düşük ihtimal de olsa haftalar sürebilir. Böyle uzun gecikmelerin ana sebebi, hemen her saniye daha yüksek ücret ödenmiş işlemlerin listeye ilave olmaz.
Sonuç olarak düşük işlem ücreti ödenen transferler, “mempool” ismi verilen havuz içinde uzun süre onaylanmayı bekliyorlar.
Eşler arasında işlem yapmak yerine, önde gelen kripto para borsalarını tercih eden kullanıcılar daha hızlı çözüm bulabilirler. Merkezi borsalarda takas işlemleri blockchain ağında değil, hizmet sağlayıcının kendi sistemi içinde tamamlandığından, neredeyse hiç beklemeden işlem sonuçlanır.
Yanlışlıkla gönderilen Bitcoin geri alınabilir mi?
Kripto paranın yanlışlıkla farklı bir adrese gönderilmesi durumunda, hangi adrese gittiğini bulmak mümkün, ancak ne yazık ki bu adresi görmeniz paranızı geri alacağınız anlamına gelmiyor. Onaylanmış ve zincirdeki blok içine eklenmiş herhangi bir işlemin normal şartlarda geri alınması mümkün değil.
Elbette burada bahsi edilen transferler P2P (Peer-to-Peer) olarak tanımlanan, yani kişiden kişiye yapılan işlemler… Eğer kullanıcı, merkezi kripto para borsası üzerinden işlem yapıyorsa, hizmet sağlayıcının kendi sistemi içinde takas gerçekleştireceğinden, farklı bir borsaya göndermediği müddetçe işlemlerin geri alınması teknik olarak mümkün.
Bitcoin gibi kripto para birimlerinin, merkezi borsa veya alım satım platformları üzerinden transfer edilmesi, tamamen merkeziyetsizlik mantığı üzerine kurulmuş olmasına ters düşse de kimi zaman yanlışlıkla yapılan işlemlerin geri alınmasına olanak sağlayabiliyor.
