Neredeyse herkesin Blockchain’e bir kulak aşinalığı var. Nasıl çalıştığını bilenlerin sayısı ise o kadar da çok değil. Bu makale Bitcoin’in bir sihir olmadığını gösteriyor.
Blockhain nedir?
Blockchain, üstünde sahtekarlık yapmanın neredeyse imkansız olduğu bir günlüktür.
Hash özelliği
Bir odada bulunan 10 kişinin ayrı bir para birimi oluşturmaya karar verdiğini hayal edelim. Para akışını takip etmeleri gerekir. Aralarından bir kişi -adına Bob diyelim- tüm eylemleri bir günlükte tutmaya karar verdi.
Başka biri -adına Jack diyelim- parayı çalmaya karar verdi. Bunu gizlemek için günlükteki girileri değiştirdi:
Bob, birinin günlükte değişiklik yaptığını farketti. Bunun olmasını engellemeye karar verdi.
Hash fonksiyonu denilen, metinleri harf ve rakamlardan oluşan dizilere dönüştüren bir program buldu.
Hash, hash fonksiyonu ile oluşturulmuş harf ve rakamlardan oluşan dizilere verilen isimdir. Hash fonksiyonu ise çeşitli harf ve rakamları alıp sabit sayıda karaktere sahip dizilere dönüştüren bir matematik fonksiyonudur. Dizideki küçük bir değişiklik bile tamamen yeni bir hash oluşmasına sebep olur.
Bob günlüğüne her kayıttan sonra bir de hash kaydetti. Yeni günlük şu şekildeydi:
Jack girdileri tekrar değiştirmeye karar verdi. Gece olunca günlüğü aldı, kaydı değiştirdi ve yeni bir hash oluşturdu.
Bob birinin günlükte yeniden işlem yaptığını farketti. İşlemlerin kaydını daha da karmaşık hale getirmeye karar verdi. Her kayıttan sonra, son kayıttan ve son hash’ten oluşan bir hash ekledi. Böylece her girdi kendinden bir öncekine bağıl hale geldi.
Jack’in kaydı değiştirmek için önceki tüm girdilerdeki hash’i değiştirmesi gerekecekti. Jack, parayı gerçekten istiyordu ve geceyi tüm hashleri sayarak geçirdi.
Nonce
Bob ise pes etmedi. Her kayıttan sonra bir rakam eklemeye karar verdi. Bu rakama ”Nonce” adı verilir. Nonce, oluşturan hash iki sıfırla bitecek şekilde seçilmeli.
Kayıtları değiştirmek için Jack’in artık her bir satır için Nonce seçmesi ve bunun için saatler harcaması gerekiyordu.
Daha da önemlisi sadece insanlar değil bilgisayarlar da nonce’u hızlıca bulamıyorlar.
Düğümler
Daha sonraları Bob çok fazla kayıt olduğunu ve günlüğü bu şekilde sonsuza kadar tutamayacağını farketti. 5000 işlem kaydettikten sonra onları tek sayfalık bir hesap tablosuna dönüştürdü. Mary de tüm işlemlerin doğruluğunu kontrol etti.
Bob, hesap tablosu günlüğünü dünya üzerinde 5000’den fazla bilgisayara dağıttı. Bu bilgisayarlara düğüm (node) adı verilir. Yapılan her işlemin, işlemin geçerliliğini kontrol eden bu düğümler tarafından onaylanması gerekiyor. Tüm düğümler işlemi kontrol ettikten sonra, bazıları geçerli bazıları da dolandırıcılık olduğunu düşündüğü için bir çeşit elektronik oylama yapılıyor.
Yukarıda bahsi geçen düğümler aslında bilgisayarlar. Tüm düğümlerde dijital defterin -veya Blockchain- bir kopyası bulunuyor. Düğümler her bir işlemin geçerliliğini kontrol ediyor. Düğümlerin çoğunluğu işlemin geçerliği olduğunu belirtirse, işlem bir blok’a yazılıyor.
Şimdi ise Jack bir girdiyi değiştirse bile, diğer tüm bilgisayarlarda asıl hash bulunuyor ve değişikliğin gerçekleşmesine izin vermiyorlar.
Blok
Bu hesap tablolarına blok adı veriliyor. Blokların oluşturduğu bütüne ise Blockchain deniyor. Tüm düğümlerde Blockchain’in bir kopyası bulunuyor. Bir blok belirli bir sayıda onaylanmış işleme sahip olunca yeni bir blok oluşturuluyor.
Blockchain kendini her on dakikada bir otomatik olarak, bir yönetici veya merkezi bilgisayar olmadan güncelliyor.
Hesap tablosu, defter veya kütük güncellendiği zaman artık değiştirilemez oluyor. Böylece üstünde bir sahtekarlık yapmak imkansız hale geliyor. Üstüne sadece yeni girdiler eklenebiliyor. Kütük ağdaki tüm bilgisayarlarda aynı anda güncelleniyor.
Önemli noktalar:
- Blockchain, işlemler hakkında bilgi içeren bir günlük veya hesap tablosudur.
- Her işlem bir hash oluşturur.
- Hash, harf ve rakamlardan oluşan bir dizidir.
- İşlemler yapıldıkları sırayla kaydedilir. Sıra çok önemlidir.
- Hash sadece işleme değil aynı zamanda önceki işlemin hash’ine de bağlıdır.
- İşlemdeki ufak bir değişiklik bile yeni bir hash yaratır.
- Düğümler hashleri inceleyerek işlemin değiştirilmediğinden emin olur.
- İşlem düğümlerin çoğunluğu tarafından onaylanırsa blok’a işlenir.
- Her blok kendinde bir önceki blok’a atıfta bulunur ve beraber Blockchain’i oluştururlar.
- Blockchain, birçok bilgisayara dağıtıldığı ve hepsinde bir kopyası bulunduğu için etkilidir.
- Bu bilgisayarlara düğüm adı verilir.
- Blockchain kendini 10 dakikada bir günceller.
Cüzdanlar, dijital imzalar, protokoller
Bob, 10 kişiyi bir araya getirdi. Yeni coin’i onlara açıklaması gerekti.
Jack, işlediği günahları gruba itiraf etti ve özür diledi. Samimiyetini ispatlamak için Ann ve Mary’e coinlerini geri verdi.
Tüm bunların ardından Bob, bu olayın neden bir daha asla yaşanmayacağını açıkladı. İşlemleri onaylamak için dijital imza denilen bir şey kullanmaya karar verdi. Fakat öncesinde herkese bir cüzdan verdi.
Cüzdan nedir?
Cüzdanlar, 18c177926650e5550973303c300e136f22673b74 gibi rakam ve harflerden oluşan dizilerdir. Bu adres işlem yapıldığında Blockchain dahilindeki çeşitli bloklarda gözükür. Kimin hangi işlemi kiminle yaptığı gibi bilgileri göstermez, sadece cüzdan numarası gözükür. Cüzdanların adresi aynı zamanda bir açık anahtardır.
Dijital imza
Bir işlemi gerçekleştirmek için iki şeye ihtiyacınız var: bir cüzdan -yani bir adres- ve bir özel anahtar. Özel anahtar rastgele rakamlardan oluşan bir dizidir, adresin aksine gizli tutulması gerekir.
Birine coin göndermek isteyenlerin, işlemi içeren mesajı özel anahtarlarıyla imzalaması gerekir. İki anahtarlı sistem, şifrelemenin ve kriptografinin kalbidir ve kullanımı Blockchain’in varlığından çok öncesine dayanır. İlk kez 1970lerde tasarlanmıştır.
Mesaj gönderildiği zaman Blockchain ağında yayınlanır. Düğümler ağı, mesaj üzerinde içerdiği işlemin doğruluğundan emin olmak için çalışır. Doğruluğu onaylanırsa, işlem bir blok’a kaydedilir ve bu noktadan sonra işlemle ilgili hiçbir bilgi değiştirilemez.
Kriptografik anahtar nedir?
Kriptografik anahtarlar, rakam ve harflerden oluşan dizilerdir. Anahtar üreticileri (keygen) tarafından oluşturulurlar. Bu anahtar üreticileri anahtarları oluşturmak için asal sayıları içeren ileri düzeyde matematiği kullanırlar.
Protokoller
Blockchain, geniş bir kurallar bütünü olan ve sisteme programlanmış bireysel davranış spesifikasyonlarından oluşur. Bu spesifikasyonlara protokol adı verilir. Özel protokellerin uygulanması aslında Blockchain’i dağıtık, eşler arası ve güvenli bir bilgi veri tabanı yapan şey.
Blockchain protokolleri, ağın tamamen otonom olmasına ve kimse tarafından kontrol edilmemesine rağmen yaratıldığı amacına uygun olarak devam etmesini sağlıyor. Blockchain’de uygulanan protokollerden bazıları:
- Hash sayılarına girilen her girdi bilgisi, bir önceki blok’un hash sayısını içermeli.
- Başarılı bir blok madenciliğinin ödülü oluşturulan her 210,000 bloktan sonra yarı yarıya düşüyor.
- Bir blok oluşturmanın süresini yaklaşık 10 dakikada tutmak amacıyla oluşturma zorluğu her 2016 blokta bir yeniden hesaplanıyor.
Emek İspatı
İşlemleri bloklara yerleştirmek emek ispatı sorununa karşı başarılmış bir sonuçtur ve madenci denilen özel düğümler tarafından gerçekleştirilir.
Emek İspatı, hizmet istemcilerinin genellikle bilgisayar başında vakit geçirmesi anlamına gelen çabasını gerektiren bir sistemdir. Emek ispatı oluşturmak düşük olasılığa sahip rastgele bir süreçtir, bu sebeple geçerli bir emek ispatının oluşturulması için fazlaca deneme ve yanılma gereklidir. Bitcoin’de ise hashler emek ispatı görevi görür.
Madencilik nedir?
Blockchain’deki madenciler emek ispatı problemleri çözerek blok üreten düğümlerdir. Madenciler elektronik mutabakat tarafından onaylanan bir blok ürettiklerinde coin ile ödüllendirilirler. Ekim 2017 itibariyle Bitcoin madencileri ürettikleri her blok için 12.5 Bitcoin alıyorlar.
Madencileri bu iş için teşvik eden tek şey ödül değil. Aynı zamanda Bitcoin kullanıcılarının ödedikleri işlem ücretlerini de alıyorlar. Güncel olarak Bitcoin ağında çok fazla sayıda işlem yapıldığı için işlem ücretleri de fırlamış durumda. İşlem ücreti gönderici tarafından gönüllü olarak ödeniyor fakat madenciler yüksek ücret ödenmiş işlemlere öncelik gösteriyor. Yani nispeten yüksek bir ücret ödemediğiniz zaman işleminizin onaylanması uzun süre alabilir.
Önemli noktalar:
- Dijital paraya sahipseniz dijital bir cüzdana ihtiyacınız var.
- Cüzdanlar Blockchain’de bulunan adreslerdir.
- Cüzdanlar birer açık anahtardır.
- Para göndermek isteyenler özel anahtarlarıyla imzalanmış işlemi içeren bir mesaj göndermeliler.
- İşlem onaylanmadan önce düğümler tarafından incelenir ve bildiğimiz seçimlere pek de benzemeyen bir elektronik oylama yapılır.
- İşlemler bloklara özel düğümler olan madenciler tarafından yerleştirilir.
- Ağda bulunan ve Blockchain’i bulunduran bilgisayarlara düğüm adı verilir.
- Madenciler işlemleri bloklara emek ispatı problemlerini aşarak yerleştirir.
- Madenciler, bir blok’u başarılı olarak bitirdikleri zaman güncel olarak 12.5 BTC değerinde bir ödül alırlar ve aynı zamanda Bitcoin kullanıcılaırnın ödedikleri işlem ücretlerini alırlar.
- Blockchain üzerindeki etkileşim protokol adı verilen programa entegre edilmiş kurallar ile yürütülür.
- Kriptografi, Blockchain’i hacklemek isteyen hırsızları önlemek için son derece gereklidir.
- Kriptografik anahtarlar, anahtar üreticileri (keygen) tarafından oluşturulur.
- Anahtar üreticileri anahtar oluşturmak için asal sayıları içeren ileri düzey bir matematik kullanır.
- Bloklar zaman bilgisini, bir önceki blok’a referansı, işlemleri ve blok Blockchain’e katılmadan önce çözülmesi gereken hesaba dayalı problemleri içerirler.
- Mutabakata dayalı düğümlerden oluşan dağıtık ağ, Blockchain dahilinde dolandırıcılık yapmayı neredeyse imkansız hale getirir.
Blockhain’in Prensipleri
Dağıtık veritabanı
Bir veritabanı olan Blockchain’deki her bir düğümün tüm Blockchain’e erişimi var. Hiçbir düğüm veya bilgisayar Blockchain’in içerdiği bilgiyi düzenlemiyor. Tüm düğümler Blockchain’deki kayıtları doğrulayabilir. Bunların hepsi, kontrolü elinde tutan bir aracı olmadan yapılıyor.
Hata yapacak bir kişi veya nokta olmadığı için yapısal olarak tamamen ademi merkezi. Blockchain’in işleyişini bozabilecek bir arıza noktası bulunmuyor.
Blockchain’in düğümleri ise, Blockchain ise kendisin entegre edilmiş eylemleri gerçekleştiren dağıtın bir ağ olduğu için mantıklı olarak merkezi bir yapıya sahip.
Eşler arası (P2P) iletim
İletişim, ilk prensibe uygun olarak merkezi düğümler yoluyla değil direkt olarak eşler arasında gerçekleşiyor. Blockchain’de gerçekleşenlerle ilgili bilgi düğümlerde saklanır ve bitişiğindeki düğümlere aktarılır. Bu yol ile bilgi tüm ağa dağıtılır.
Şeffaflık ve anonimlik bir arada
Blockchain’i inceleyen herkes tüm işlemleri ve hash değerini görebilir. Blockchain kullanıcıları anonim kalmak ile kimlik bilgilerini vermek arasında istediği seçimi yapabilir. Blockchain’de görebilecekleriniz yalnızca Blockchain adresleri ile yapılan işlemlerin kayıtlarından ibaret.
Kayıtlar
Yapılan işlemin kaydı Blockchain’e katıldıktan ve Blockchain güncellendikten sonra işlemin kaydı üzerinde değişiklik yapmak imkansız hale gelir. Bunun sebebi her işlem kaydının kendinden bir öncekine bağlı olması. Blockchain kayıtları sabittir, kronolojik olarak yapılırlar ve diğer tüm düğümlere açıktırlar. Yukarıdaki şema Bitcoin Blockchain’inden bir kesit.
Ağı kapatmak neden imkansız?
Düğümler dünya genelinde yayılmış olduğu için tek bir tarafın tüm ağı ele geçirmesi imkansıza yakın.
Bir blok’un sahtesini yapmak neden neredeyse imkansız?
Bunun sebebi blokların geçerliliğinin ve Blockchain’e katılım durumunun düğümlerin elektronik mutabakatına bağlı olması. Tüm dünyaya yayılmış binlerce düğüm var, bu nedenle ağı ele geçirmek ancak var olmayan bir bilgisayar gücüyle mümkün.
Blockchain normal bir veritabanı olarak kullanılabilir mi?
Access, Filemaker veya MySql gibi Blockchain de 3GB’lık dosyaları depolamak için kullanılabilir mi? Sanırım iyi bir fikir olmazdı. Çoğu Blockchain bunun için tasarlanmamış ve gerekli donanıma sahip değil.
Geleneksel online veritabanları genellikle istemci-sunucu ağ yapısını kullanıyor. Bu, kontrol genel olarak yöneticilerde olsa da erişim hakkına sahip kullanıcıların veritabanında depolanan bilgileri değiştirebileceği anlamına geliyor. Blockchain veritabanında ise her kullanıcı girdilerin sürdürülmesinden, hesaplanmasından ve güncellenmesinden sorumlu. Tüm düğümlerin aynı sonuca varmak amacıyla beraber çalışması gerekiyor.
Blockchain yapısında her düğüm bağımsız olarak çalışması ve çalışmalarının sonucunu ağın geri kalanıyla karşılaştırması gerekli. Bu nedenle bir mutabakata varmak uzun zaman alabilir. Bundan dolayı Blockchain ağları geleneksel dijital işlem teknolojilerine kıyasla oldukça yavaş sayılıyor.
Yine de, Blockchain teknolojisini kullanarak veritabanı oluşturmaya çalışanlar bulunuyor ve BigchainDB bu alanda deneyler yapan ilk büyük şirket. Yapımcılar hızlı ve güvenilir bir dağıtık veritabanına kendi teknolojilerini eklemenin yanı sıra Blockchain’in en önemli üç özelliğini de eklediler: ademimerkeziyet, değişmezlik ve varlıkları kaydetme ve gönderme gücü. Oluşturulan veritabanının kullanışlı olup olmadığı ise henüz kesin değil.
Önemli noktalar:
- Blockchain tüm düğümlere dağıtılmış bir veritabanıdır.
- Hiçbir düğüm Blockchain’i kontrol etmez.
- Tüm düğümler işlemleri geçerli sayabilir.
- Blockchain üzerindeki tüm iletişim eşler arasıdır (p2p).
- Blockchain kullanıcıları istedikleri takdirde anonim kalabilirler.
- Blockchain’de gerçekleşen tüm işlemler kayıt altına alınır, böylece kullanıcılar anonim olsa bile işlemler tümüyle açık ve şeffaftır.
- Bir işlem Blockchain’e kaydedildikten ve Blockchain güncellendikten sonra, işlem değiştirilemez.
- Hiçbir kişi veya kurum Blockchain’i devre dışı bırakamaz.
- Blockchain politik ve yapısal olarak merkezi olmasa da mantıksal olarak merkezidir.
Blockchain nerede kullanılabilir?
Makalenin geri kalanında Blockchain teknolojisinin kullanıldığı çeşitli alanları ele alacağız. Akıllı sözleşme terimini sık sık kullanacağız. Önce terimi açıklayalım.
Blockchain akıllı sözleşmeler için idealdir. Peki akıllı sözleşme nedir?
Akıllı sözleşmeler, tıpkı geleneksel sözleşmeler gibi kuralları ve cezai şartları belirleyen özel anlaşmalardır. Akıllı sözleşmelerin asıl farkı ise bu yükümlülüklere uymayı otomatik olarak sağlamasıdır. Sözleşmeler, belirli kriterlerin karşılanması durumunda yükümlülüklerin yerine getirilmesi için kodlanmıştır.
1. Teminat talebi
Teminat taleplerinin yerine getirilmesi genellikle pahalı, zaman alıcı ve talepte bulunan kişiler için zordur. Blockchain kullanarak süreci çok daha kolaylaştıran akıllı sözleşmeler yapmak mümkün.
Geçmişte bir talepte bulunulduğunda tüm kontroller insanlar tarafından yapılıyordu, ki bu oldukça zaman alıcı olabiliyor ve insani hatalara açık kapı bırakıyordu. Günümüzde ise Blockchain kullanarak kriterlerin karşılanıp karşılanmadığı otomatik olarak kontrol edilebilir. Tüm gereklilikler yerine getirildiğinde ödeme otomatik olarak sonuçlanır. Bunların hepsi minimum insan müdahalesiyle yapılabilir.
Deloitte tarafından sunulan çözümlerden biri de fişlere QR kodu dahil etmek. QR kod satın almayla ilgili satın alınan öğe, seri numarası, satın alma tarihi gibi tüm bilgileri içerir. QR kod aynı zamanda ”garanti botu”na Facebook Messenger üzerinden ulaşma yollarını da içerir. Kullanıcı bota fişin fotoğrafını gönderebilir, bot ise QR kodu çözerek ürün bilgilerini Blockchain’de saklar.
2. Türevler
Türevler borsalarda kullanılmaktadır ve varlıkların değerleri ile ilgilidir. Hisse senedi ve hisse alım satımlarında akıllı sözleşmelerin kullanılması, endüstri genelinde ticaret yapan türevleri düzenleyerek, otomatikleştirerek ve maliyetlerini azaltarak mevcut uygulamalarda devrim yaratabilir. Ödemeler şu anda gereken üç gün yerine saniyeler içinde tamamlanabilir. Akıllı sözleşmelerin kullanımıyla birebir ticaret normal bir işlem haline gelecek ve bu da hisse senedi alım satımında bir devrim yaratacaktır. Barclays ve diğer bazı şirketler akıllı sözleşmeleri kullanarak türev ürünlerin alım satımını denediler fakat bankaların iş birliği olmadıkça bu teknolojinin bir işe yaramayacağı sonucuna vardılar.
3. Sigorta talepleri
Akıllı sözleşmeler ile sigortayla ilgili özel durumlar için belirli kriterler oluşturulabilir. Teoride, Blockchain teknolojisinin uygulanmasıyla, sigorta talebinizi çevrimiçi olarak gönderebilir ve talebinizin gerekli kriterleri karşılaması durumunda anında otomatik bir ödeme alabilirsiniz. Fransız sigorta devi AXA, Blockchain teknolojisiyle sigorta sunan ilk büyük sigorta şirketi. Geçtiğimiz günlerde ödemeleri saklamak ve gerçekleştirmek için akıllı sözleşmeleri kullanan bir uçuş rötarı sigortası ürünü tanıttı. Diğer sigorta şirketleri de bu örneği takip edeceklerdir.
4. Kimlik teyidi
Kimlik doğrulama için çok fazla zaman ve efor harcanıyor. Blockchain’in merkezi olmayan yapısı kullanılarak online kimliği onaylamak çok daha kısa zaman alacak. Merkezi bir konumda bulunan online kimlik verileri Blockchain akıllı sözleşmelerinin kullanımıyla tedavülden kalkacak. Hackerlar ise saldırabilecekleri merkezi bir açık artık bulamayacaklar. Veri depolama Blockchain tarafından desteklendiğinde kurcalamaya ve bozulmaya dayanıklıdır. Blockchain tüm dünyada kimlik teyidinde büyük iyileşmeler sağlıyor.
İsviçre’nin Zug şehri, vatandaşlarının elektronik kimliklerini doğrulamak için merkezi olmayan bir uygulama (DAPP) kullanıyor. Kimlik doğrulama için kullanılan DAPP üreticilerinin bir diğeri de Estonya’da bulunan Oraclize. Müşterini Tanı (KYC) problemlerini çözmek için bir DAPP’ın satışını yapıyor. Thomson Reuters kuruluşu Ethereum kullanarak kimlik doğrulama için başka bir DAPP hazırlıyor.
5. Nesnelerin İnterneti (IoT)
Nesnelerin İnterneti (Internet of Things), yerleşik yazılımı, aktuatörleri, sensörleri, yazılım ve ağ bağlanırlığı olan, internete bağlı fiziksel cihazlardan, araçlardan ve diğer öğelerden oluşan bir ağdır. Yerleşik özellikleri bu objelerin veri toplama ve veri alışverişi yapmasına imkan veriyor. Blockchain ve akıllı sözleşmeleri bu iş için ideal.
Cihazlar için akıllı sözleşmeleri içeren projelerin çok yaygın olacağı tahmin ediliyor. Dünyanın önde gelen BT araştırma şirketlerinden Gartner, 2020 yılında en az 20 milyar bağlı cihazın var olacağını tahmin ediyor. Bu cihazlar Ethereum akıllı sözleşmelerini kullanıyor. Örnek olarak Ethereum ampülü, elektrikli araçları şarj eden Ethereum BlockCharge ve ilaçların güvenliği için kurcalamaya dayanıklı bir yalıtım malzemesi olan CryptoSeal var.
Blockchain, IoT’nin yayılmasında önemli bir rol oynayacak olmasının yanı sıra hackerlara karşı bir güvenlik önlemi de olacak. Merkezi olmayan bir kontrol mekanizmasına göre tasarlandığı için, kendisine dayalı bir güvenlik şeması IoT’nin hızlı büyümesini kapsayacak ölçekte olacaktır. Dahası, Blockchain’in veri kurcalamaya karşı güçlü güvenliği, dolandırıcı bir cihazın yanıltıcı bilgiler göndererek ev, fabrika veya ulaşım sistemlerini sekteye uğratmasını önleyecek.
6. Arşivleme ve dosya depolama
Google Drive, Dropbox vb. hizmetler belgelerin elektronik olarak arşivlenmesinde tamamiyle merkezi yöntemler geliştirdi. Merkezi websiteleri hackerlar için her zaman caziptir. Blockchain ve akıllı sözleşmeleri bu tehdidi önemli ölçüde azaltacak yollar sunuyor.
Bunu amaçlayan birçok Blockchain projesi var. Yine de Blockchain’de genellikle yeterince depolama alanı olmadığını fakat Storj, Sia, Ethereum Swarm vb. merkezi olmayan bulut depolama çözümleri olduğunu hatırlatalım. Kullanıcılar açısından çalışma şekilleri diğer bulut depolamalarından farksız. Farkı ise içeriklerin veri merkezleri yerine çeşitli anonim kullanıcıların bilgisayarlarında saklanması.
7. Fikri mülkiyetin korunması
Blockchain tarafından sunulan arşivleme, fikri mülklere şimdiye kadarkinden çok daha fazla güvenlik sunuyor. Blockchain’i kullanan Ascribe adlı bir uygulama şimdiden bu hizmeti sunuyor.
8. Suçlar
Suçluların ele geçirdikleri paraları saklamaları ve kamufle etmeleri gerekir. Günümüzde bu sahte banka hesapları, kumar ve offshore şirketler gibi yollarla yapılıyor. Kripto para işlemlerinin şeffaflığıyla ilgili birçok endişe bulunuyor. Fakat tarafların kimliğini belirlemek, işlemlerin kaydını tutmak ve hatta kurallara tabi tutmak gibi gerekli düzenleyici elementler kripto para sisteminde de bulunabilir.
Söz konusu teknolojiye olan ilgi arttığı için, Blockchain ve akıllı sözleşmeleri kara para aklama yöntemlerinin çoğunu etkisiz ve takip edilebilir kılacak potansiyele sahip.
9. Sosyal medya
Sosyal medya kuruluşları müşterilerinin kişisel verilerini özgürce kullanabiliyor. Bu onlara milyarlarca dolar kazanmalarında yardımcı oluyor. Blockchain akıllı sözleşmeleri ile sosyal medya kullanıcıları kişisel verilerini istedikleri takdirde satabilecek. Bu tür fikir MIT tarafından inceleniyor. OPENPDS/SA projesinin amacı veri sahibine Blockchain teknolojisini kullanarak gizliliğinin derecesini ayarlayabilme imkanı sunmak.
10. Akıllı sözleşmelerin seçim ve oylamalarda kullanılması
Seçim ve oylamalar akıllı sözleşmeler ile büyük ölçüde iyileştirilebilir. Halihazırda Blockchain Voting Machine, Follow My Vote ve TIVI gibi çeşitli uygulamalar bulunuyor. Bunları hepsi sahtekarlığı bitirme, sonuçlarda tam şeffaflık ve oyların anonim kalması vaadini veriyor. Yine de merkezi olmayan bir oylama sisteminin yaygın olarak kullanılması için uzun bir yol var.
Sınırlamalar ve Saldırıya Açıklık
Tüm Blockchain ağları çoğunlukla aktif kullanıcı miktarına dayanıyor. Bir ağın tam potansiyelde çalışması için geniş bir alana dağıtılmış düğüm örgülerine sahip, güçlü bir ağ olması gerekiyor.
Dahası, Visa ve MasterCard gibi büyük kart şirketlerinin yapabildiği kadar işlemi yürütebilecek bir Blockchain ağı bulunmuyor. 2017 itibariyle Blockchain’in, finans dünyasının devlerinin yerini alması için alması gereken uzun bir yol var.
Son olarak, tüm Blockchain ağları için büyük ölçekli bir ele geçirme ihtimali teorik olarak mevcut. Tek bir kuruluşun ağ düğümlerinin çoğunluğunun kontrolünü eline alması durumunda da ağ artık tam anlamıyla ademimerkezi olmayacaktır.
Blockchain yatırım iklimi
Blockchain’in fiyatının 2017 yılında ikinci kez 5000 rekoruna ulaşmasının ardından muhtemelen kripto paralardan ve Blockchain teknolojisinden daha iyi tanıtılmış bir güncel yatırım fırsatı yoktur. Halk ve yönetim kurumları bu yatırımın avantajlarının gitgide farkına varıyor ve konuyla ilgili çoğu endişe de gideriliyor. Birçok şirket bu teknolojiye çoktan yatırım yaptı ve dünya teknoloji devi IBM ‘in alana ”çalışan zamanı ve enerjisi”yle yatırım yapmayı düşünmesi çok şey anlatıyor.
Çoğu şirket sadakat oluşturmak ve yeni bir gelir akışı eklemek amacıyla kredi kartı sunuyor. Samsung, geçtiğimiz günlerde Blockchain teknolojisi kullanarak yapılacak güvenli işlemlere kredi kartlarını da dahil etme amacıyla Blocko ile iş birliği yaptı. Samsung, dijital kimlik, dijital para ve dijital ödemeyi kullanarak yeni bir iş oluşturmayı hedefliyor.
Bir habere göre Ekim 2017 itibariyle, sadece 2017 yılında 327 milyon dolara denk gelen 42 öz sermaye yatırımı anlaşması yapıldı. En aktif olan yatırımcı ise sekiz Blockchain firmasında hisse sahibi olan Japon hizmet firması SBI Holding. Google ise Bitcoin cüzdan şirketi Blockchain ve Blockchain tabanlı para aktarım sistemiyle çalışan bir şirket olan Ripple‘daki hisseleriyle ikinci en aktif yatırımcı konumunda.
Kaynak: cointelegraph
