2023 yılında kripto piyasasının gidişatını da etkileyen en önemli 5 kripto olayını sizler için derledik.
Kripto para piyasası, 2023 yılını geride bırakmak üzere. Geride kalan yılda, birçok önemli haber akışını Coinkolik olarak sizler ile buluşturduk. 2023 yılında, uzun süredir piyasanın düşüşüne neden olan ayılar güçsüz düştü. Boğa piyasasının aşama aşama hissedildiği bu yılda, önemli gelişmelere imza atıldı.
Binance ve ABD Adalet Bakanlığı’nın uzlaşması ile CZ’nin istifası, yılın en önemli kripto olaylarından birisi oldu. Elbette herkesin de yakından bildiği üzere Bitcoin spot ETF başvuruları, 2023’ün en önemli kripto olayı haline geldi.
Kripto para piyasasının boğaya evrilmesinde de önemli payı bulunan yılın en önemli 5 kripto olayı hangileriydi?
BlackRock ve diğer kurumsalların Bitcoin spot ETF başvuruları
Kripto para sektöründe yer alan hemen hemen herkesin kabul edeceği üzere, 2023 yılının en önemli kripto olayı Bitcoin spot ETF başvuruları oldu. Trilyonlarca dolarlık varlıkları yöneten BlackRock ve Fidelity gibi kurumsallar, Bitcoin spot ETF başvurusunda bulunarak kripto boğasının fitilini ateşledi. Uzun süredir ayı piyasasında olan ve 15 bin dolar seviyelerine kadar gerileyen Bitcoin (BTC), kurumsalların attığı adımlar neticesinde 44 bin 500 dolara kadar yükseliş yaşadı.
Takvim yaprakları 16 Haziran 2023’ü gösterdiğinde, dünyanın en büyük varlık yöneticisi olarak bilinen BlackRock’tan tarihe not edilecek bir hamle geldi. BlackRock, iştiraki iShares Bitcoin Trust’un spot Bitcoin ETF’i çıkarması için SEC’e başvuruda bulundu. Bu başvuru, ilk Bitcoin spot ETF başvurusu olmasa da en önemlisi olarak lanse edildi. Çünkü o güne kadar bütün Bitcoin spot ETF başvurularını reddeden SEC’in karşısına BlackRock gibi küresel dev şirket çıktı. Kripto piyasası, 16 Haziran’daki başvuruyla birlikte ETF’in onaylanacağını düşünmeye başladı.
BlackRock’ın yaptığı başvurunun hemen sonrasında, takvim yaprakları 29 Haziran’ı gösterdiğinde sahneye Fidelity çıktı. Trilyonlarca dolarlık varlığı yöneten bir başka kurumsal şirket olan Fidelity de Bitcoin spot ETF başvurusunda bulundu.
Fidelity, 2021 yılında Wise Origin Bitcoin Trust’ı başlatmak için SEC’e başvuruda bulunmuş, ancak reddedilmişti. Bu sefer BlackRock’ın hamlesiyle harekete geçen kurumsal şirket, onay almaya oldukça yakın olduğunun sinyalini verdi.
BlackRock ve Fidelity’nin ardından Ark Invest, 21shares, Bitwise ve VanEck gibi şirketlerden de Bitcoin spot ETF başvurusu geldi.
BlackRock’ın başvuruda bulunduğu 16 Haziran’da BTC 26 bin dolar seviyesinde işlem görüyordu. ETF’ler o kadar etkili oldu ki yılın sonlarına doğru BTC 44 bin 500 dolara kadar yükselmeyi başardı.
Binance ve CZ’nin ABD’den aldığı cezalar
2023’e damga vuran ve gündemi bir hayli ısıtan en önemli kripto olaylarından birisi de Binance ve CZ süreci oldu. Binance, ABD Adalet Bakanlığı (DOJ) ile uzlaşmaya gitti ve 4,3 milyar dolar ceza ödemeyi kabul etti. Böylelikle Binance, DOJ’un kendisine yönelttiği kara para aklama suçlamalarını kabul etmiş oldu.
Takvim yaprakları 21 Kasım 2023’ü gösterdiğinde, Binance olayı patlak verdi. DOJ, Binance’in kara para aklama ve dolandırıcılık suçlamalarını içeren soruşturmasını tamamlamak için 4 milyar dolar talep etti. 22 Kasım tarihinde Binance ve DOJ uzlaşmaya vardı.
Binance ve DOJ arasındaki uzlaşmada bir başka detay daha vardı. Binance’in kurucusu CZ, 22 Kasım tarihinde CEO’luk görevinden istifa ettiğini ve artık emekli olduğunu duyurdu. CZ’nin ayrılmasıyla birlikte Binance’in başına Richard Teng geçti. Diğer taraftan CZ, hakkındaki soruşturmaları tutuksuz yürütmek amacıyla 175 milyon dolar kefalet ödedi. CZ’nin ABD dışına çıkması yasaklandı.
Binance gündeminin yoğun bir şekilde işlendiği 22 Kasım tarihinde BTC’de ufak çaplı bir volatilite oluştu. BTC, bu haber akışından negatif etkilenmedi ve düşüş yaşamadı. O tarihte BTC, 35 bin 650 dolar ila 37 bin 400 dolar arasında işlem gördü.
BRC20’lerin piyasaya hakimiyet kurması
2023 yılındaki BTC yükselişine katkıda bulunan ve kripto para piyasasının FOMO’lanmasında pay sahibi olan BRC20’ler, yılın en önemli 5 olayından birisi oldu.
Bitcoin blokzincirinde işlem yapılmasını sağlayan Inscriptions (yazıtlar) Ordinals’lerin ön plana çıkmasını sağladı. Başta NFT olarak yürütülen bu sistem, ilginin artmasıyla kripto para birimi haline geldi. BRC20 standardını alan Ordinals ürünlerinde, ORDI isimli kripto para liderliği göğüsledi. ORDI, BRC20 furyasının fitilini ateşlemeyi başardı. 2023 yılında hızlı bir büyüme elde eden ORDI, 1 milyar dolar piyasa değerini aşan ilk BRC20 token’ı oldu. ORDI, 7 Kasım 2023 tarihinde Binance’te listelenerek BRC20 boğasını körükledi. Binance, ORDI’nin hemen ardından SATS ve RATS isimli iki BRC20 token’ını da listeledi.
ORDI ile başlayan BRC20 furyası öyle bir boyuta geldi ki günümüzde peş peşe BRC20 token’ları piyasaya sürülüyor. BakerySwap da birçok BRC20 token’ının launchpad’ini üstlenmiş durumda. MUBI ve TURT gibi BRC20 token’ları da büyük beklentiler yaratmayı başardı.
BRC20 furyası öyle bir boyuta geldi ki BTC’de ağ tıkanıklığına yol açtı. BTC blokzinciri, artan ağ aktivtesi nedeniyle 2023 yılında birkaç kez yavaşladı.
Bitcoin geliştiricilerinden Luke Dashjr, ayın başında BRC20 standardının bir hata olduğunu ve çözülmesi gerektiğini belirtti. Dashjr, v27 güncellemesiyle birlikte BRC20 devrini sona erdireceklerini söyledi. Bitcoin geliştiricisinin yorumu, eleştirileri de beraberinde getirdi. Birçok kripto yatırımcısı, Dashjr’a ağır ithamlarda bulundu.
Bitcoin madencileri ise BRC20’leri savunmaya başladı. BRC20’lerin trend haline gelmesiyle birlikte, Bitcoin madencileri günlük ortalama 2 milyon dolar işlem ücreti kazanmaya başladı. Ağda artan aktivitelerden dolayı madenciler, uzun süredir elde edemedikleri gelirler ile karşı karşıya kaldı.
2023 yılında katman-2 rüzgarı esti
Piyasa değerine göre en büyük katman-2 projelerinden birisi olan Arbitrum (ARB), 23 Mart 2023 tarihinde piyasaya sürüldü. ARB’nin piyasaya sürülmesiyle birlikte, 31 Mayıs 2022’de piyasaya sürülen Optimism (OP) de ön plana çıktı. İkili, bir süre en çok konuşulan kripto para birimleri olmayı başardı.
İlk katman-2 projelerinden birisi olan Polygon (MATIC) ise 2023 yılına damga vuran bir yükselişe imza atti. MATIC, ARB’nin piyasaya sürüldüğü dönemde 1,10 dolar ila 1,15 dolar arasında işlem görüyordu. ARB’ye kayan ilgi, MATIC’in düşüşünün de arkasındaki etmenlerden birisi oldu. MATIC, 19 Ekim 2023 tarihinde 0,51 dolara kadar geriledi. Ancak MATIC, bu tarihten itibaren başladığı yükselişiyle, 21 Aralık tarihinde 1,10 doları test etti.
Mart ayından bu yana beklenilen çıkışı gerçekleştiremeyen ARB, patlamayı 22 Aralık’ta gerçekleştirdi. ARB, 22 Aralık ile 28 Aralık tarihleri arasında yüzde 40’dan fazla yükseldi. Aynı dönemde ARB’ye OP de eşlik etti.
ARB, 20 Ekim 2023 tarihinde 0,77 dolardan işlem görürken, 28 Aralık 2023 tarihinde 1,66 dolara ulaşmayı başardı. Benzer bir yükseliş de OP’den geldi. OP, 20 Ekim 2023 tarihinde 1,20 dolar seviyesinde işlem görürken, 27 Aralık tarihinde 4,183 dolara yükseldi. ARB ve OP’deki ivme katman-2 projelerinin önünü açtı. 2024 yılında daha fazla katman-2 projesinin piyasaya sürülmesi bekleniliyor.
Ethereum’u daha ölçeklenebilir hale getirmeyi amaçlayan katman-2 projeleri, uzun süredir görmediği ilgiyi yılın sonlarına doğru görmeye başladı. ARB, OP, MATIC ve METIS dörtlüsü başta olmak üzere birçok katman-2 projesinin 2023’ün son çeyreğinde çıkışa geçtiği görüldü.
Katman-2 projeleri toplam 21,65 milyar dolar piyasa değerine ulaştı. Katman-2 projelerinin son 24 saatteki işlem hacmi ise 2,8 milyar dolar oldu.
Solana’nın (SOL) uyanışı
2023’e damga vuran en büyük 5 kripto olayından birisi de Solana’nın (SOL) göz kamaştıran performansı oldu. 29 Aralık 2022 tarihinde piyasaya sürülen BONK adlı memecoin, Solana’nın yeniden dirilmesini sağladı. BONK’un piyasaya sürülmesiyle, 2023’ün başlarında adeta Solana çılgınlığı yaşandı. Degens olarak bilinen Solana maksimalistleri ve NFT kitlesi, BONK’u desteklemeye başladı.
29 Aralık 2022 tarihinde adeta bitme noktasına gelen Solana 8 dolara kadar geriledi. Solana’nın 8 dolar olması, kripto piyasasında büyük yankı uyandırmıştı. BONK’un etkisiyle birlikte Solana, 2023’e adeta küllerinden yeniden doğarak başladı.
Sol, 1 Ocak’tan itibaren başladığı yükselişiyle kısa sürede 27 dolara çıktı. BONK’un kurtarma operasyonu başarılı olmuş ve SOL canlanmıştı. Ancak SOL’deki toparlanma halen yeterli değildi. SOL, 20 Şubat 2023 tarihinde ulaştığı 27 dolardan 10 Haziran 2023’e kadar düşüş yaşadı ve 10 Haziran’da 12,8 dolara geriledi. Bitcoin spot ETF’lerin gündemi bir hayli meşgul etmesi, SOL için de itici güç haline geldi. SOL, tekrar 10 doların altına düşmekten kurtuldu ve 15 Haziran’da bir çıkış yükselişine başladı. SOL fiyatı 15 Haziran’da 14 dolar seviyesinde işlem görürken, 14 Temmuz’da 32 dolara iğne attı. SOL’ün başarısı tüm kripto sektörü tarafından takdir edildi. Bitme noktası olarak kabul edilen 8 dolardan 32 dolara gelinmişti.
SOL, esas canlanmayı ise 16 Ekim 2023 tarihinde başlattı. 16 Ekim 2023 tarihinde ortalama 22 dolarda işlem gören SOL, hızlı bir yükseliş yaşamaya başladı. Sadece bir ay sonra 16 Kasım 2023 tarihinde SOL fiyatı 68 doları gördü. SOL’ün göz boyayan çıkışı, ekosistemine de yansıdı. BONK başta olmak üzere birçok Solana ekosistem coin’inin yükseliş yaşadığı görüldü. BONK, öyle bir yükseliş yaşadı ki Binance listelemesini bile kapmayı başardı. Binance, 15 Aralık 2023 tarihinde BONK’u alım satıma açtı.
SOL, 2023’e damga vuran yükselişini, 25 Aralık tarihinde ulaştığı 126 dolarda noktaladı. Bu yükseliş ile birlikte SOL, piyasa değeri bakımından en büyük dördüncü kripto para birimi olmayı başardı. BNB’yi sollayan SOL, 25 Aralık’ta kar satışına maruz kaldı ve düşüş yaşamaya başladı. Yılın son günlerinde SOL, 107 dolardan işlem görüyor.
